اگرچه از گذشته‌های دور، مدل‌های ابتدایی از سیستم‌های تهویه‌مطبوع وجود داشته‌اند، اما با پیشرفت روزافزون تکنولوژی، امکانات زندگی نیز بهبودیافته و باکیفیت بهتری برای افراد فراهم شده است. یکی از این امکانات کاربردی، سیستم‌های سرمایشی هستند که برای اولین‌بار توسط ویلیس هاویلند کریر (Willis Haviland Carrier)، یک مهندس و مخترع آمریکایی، در سال ۱۹۳۳ میلادی اختراع شدند. او به‌عنوان فردی که تهویه‌مطبوع مدرن را به جامعه ارائه کرد، شناخته می‌شود.
تا سال‌های اخیر، بیشتر کولرهای آبی وظیفه ایجاد هوای مطبوع و خنک را در فضاهای مختلف بر عهده داشتند. اما امروزه، بیشتر دستگاه هواساز صنعتی که در مدل‌های مختلفی تولید و عرضه می‌شوند، این نقش را بر عهده گرفته‌اند. یکی از انواع این سیستم‌های تهویه، فن کویل و چیلر هستند. با اینکه این دو دستگاه جزء سیستم‌های سرمایشی یا برودتی هستند، اما نحوه عملکرد و مزایای هر یک از آنها با یکدیگر متفاوت است. در ادامه این مقاله قصد داریم کمی بیشتر دررابطه‌با تفاوت چیلر و فن کویل صحبت کنیم.
چیلر چیست و چگونه کار می‌کند؟
قبل از اینکه به سراغ موضوع تفاوت چیلر و فن کویل برویم، بهتر است کمی با این دستگاه‌ها آشنا شوید. چیلر دستگاهی است که با به گردش درآوردن آب، دمای محیط مورد نظر را خنک می‌کند. چیلر علاوه بر اینکه دمای دستگاه‌های مختلف صنعتی، ابزارآلات آزمایشگاهی، تجهیزات و سایر وسایل را در سطح ثابتی نگه می‌دارد، برای تهویه مطبوع ساختمان‌ها و کارخانه‌ها نیز کاربرد خواهد داشت.
چیلرها در بیشتر مواقع برای خنک کردن محیط استفاده می‌شوند. چیلر در حین گردش آب در دستگاه خنک‌کننده، می‌تواند آب سرد را به طور مداوم تامین کند. این مدل دستگاه‌ها به عنوان وسیله‌ای مناسب برای خنک کردن قطعات مولد گرما و تجهیزات تهویه مطبوع کارایی دارند.
در ضمن مشکلات مربوط به سیستم‌های سرمایشی قدیمی با انتخاب و نصب این چیلرها رفع می‌شود و هزینه‌های مربوط به سیستم‌های برودتی تا جای ممکن کاهش می‌یابد. همچنین بهره‌وری از نیرو و انرژی بیشتری امکان‌پذیر خواهد بود. سیستم‌های چیلر بر 2 اساس کار می‌کنند:
- جذب حرارت
- فشرده‌سازی بخار
اگر محیط زندگی یا کار شما به دلایل مختلفی تحت تاثیر هوای گرم قرار دارد یا تاسیسات شما گرمای زیادی تولید می‌کنند، بدون شک یک سیستم چیلر صنعتی می‌تواند گزینه خوبی برای شما به حساب آید. به طور کلی این سیستم‌ها برای حذف گرما، ایجاد دمای خنک و انتقال آن به جای دیگر به کار گرفته می‌شوند. همچنین چیلرها از 4 جزء ضروری تشکیل شده‌اند:
- اپراتور
- کمپرسور
- کندانسور
- واحد انبساط
فن کویل چیست و چگونه کار می‌کند؟
همان‌طور که از نام این دستگاه مشخص است، سیستم مورد نظر از یک فن و کویل برای گرم کردن یا خنک کردن اتاق استفاده می‌کند. ناگفته نماند این دستگاه هیچ کانالی ندارد ولی هوای خنک را در یک محیط جابجا می‌کند.
به عبارت دیگر با انتخاب و نصب فن کویل شما بدون نیاز به کانال‌کشی می‌توانید از دمای مورد نظر خود نهایت بهره را ببرید. این دستگاه به طور معمول دارای قطعات زیر است:
- کویل داخلی
- فن
- کندانسور خارجی
فن از طریق کویل داخلی دما را هدایت می‌کند تا با توجه به دمای مورد نظر اتاق، آن را خنک یا گرم کند. سپس این هوای سرد یا گرم شده به اتاق فرستاده می‌شود تا دمای محیط به سطح مورد نظر برسد. این سیستم سرمایشی اغلب در دفاتر، ساختمان‌های تجاری و برخی از خانه‌ها یافت می‌شود. در حال حاضر 2 نوع فن کویل در بازار موجود است:
- فن کویل‌های عمودی که به طور معمول برای فضاهای کوچک گزینه مناسبی هستند زیرا می‌توان آنها را به صورت عمودی بر روی دیوار یا سقف نصب کرد.
- فن کویل‌های افقی بیشتر برای مکان‌های بزرگ‌تر مناسب هستند زیرا می‌توان آنها را به صورت افقی روی کف قرار داد.
در نهایت اینکه فن کویل‌ها سیستم‌های مستقلی هستند که هوای موجود در یک فضا را به گردش درمی‌آورند. همچنین این دستگاه‌ها، بخشی از یک سیستم تهویه مطبوع بزرگ هستند که هوا را باکیفیت بالایی توزیع می‌کنند.
تفاوت چیلر و فن کویل در چیست؟
اکنون که تا حدودی با هر 2 دستگاه کاربردی آشنا شدید، نوبت به بررسی تفاوت چیلر و فن کویل می‌رسد. با وجود اینکه فن کویل و چیلر هر 2 جزء سیستم‌های سرمایشی هستند، از نظر عملکرد با یکدیگر تفاوت چشمگیری دارند.
چیلر با کمک تکنولوژی که دارد می‌تواند دمای سرد و گرم در هوای یک محیط تولید کند اما فن کویل بیشتر برای انتقال دما استفاده می‌شود. با توجه به عملکرد متفاوت این 2 وسیله کاربردی، به طور معمول هر ساختمان دارای یک چیلر است، در حالی که برای کنترل دمای یک محیط می‌توان از چندین فن کویل در قسمت‌های مختلف استفاده کرد.
به طور کلی تفاوت اصلی چیلر و فن کویل این است که چیلر هوای سرد در محیط ایجاد می‌کند و فن کویل این هوای خنک را در محیط مورد نظر توزیع خواهد کرد. توجه داشته باشید، این 2 دستگاه با وجود تفاوت‌هایی که دارند، تا حدودی مکمل یکدیگر هستند.
به زبان ساده ساختار و عملکرد چیلر و فن کویل با یکدیگر متفاوت است اما این 2 دستگاه در کنار یکدیگر قادر به ارائه بهترین دما خواهند بود. چیلرها مدل‌های محدودی دارند در حالی که فن کویل‌ها در انواع مختلفی در بازار موجود هستند.
علاوه بر عملکرد و ساختار متفاوت چیلر و فن کویل، محل نصب آنها نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود. به طور معمول چیلرها را در موتورخانه یا پشت‌بام نصب می‌کنند در حالی که فن کویل را می‌توان بر روی زمین، دیوار، سقف یا حتی سقف کاذب نصب کرد.
جمع‌بندی
همان‌طور که در این راهنما شرح دادیم، با اینکه فن کویل و چیلر تا حدودی مکمل یکدیگر هستند اما در نحوه عملکرد آنها تفاوت چشمگیری وجود دارد. در این مطلب سعی داشتیم تفاوت چیلر و فن کویل را به طور خلاصه شرح دهیم تا شما بتوانید بهترین سیستم سرمایشی و برودتی را برای منزل یا محل کار خود تعبیه کنید. فراموش نکنید ترکیب این 2 دستگاه فعال در سیستم‌های سرمایشی بهترین روش برای تهویه مطبوع یک محیط خواهد بود.
