استفاده از سیستم تهویه مطبوع در بیمارستان یکی از استانداردهای بهداشتی است که باید رعایت شود. با وجود آلودگی‌های زیاد در چنین محیط‌هایی، امکان انتشار ویروس‌ها و عوامل بیماری‌زا افزایش پیدا می‌کند. به همین خاطر استفاده از دستگاه‌هایی که بتوانند هوای آلوده و هوای پاک را از یکدیگر جداسازی کنند و کیفیت هوای تنفسی را بهبود ببخشند، ضروری است. تاسیسات تهویه مطبوع بیمارستان متناسب با اتاق‌ها و بخش‌های مختلف انتخاب می‌شوند و با جایگزین کردن هوای تازه به‌جای هوای آلوده به بهترین نحو فیلتراسیون هوای محیط را انجام می‌دهند.
معرفی انواع تاسیسات تهویه مطبوع بیمارستان
به دلیل اهمیت استفاده از سیستم تهویه مطبوع در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، آشنایی با این سیستم‌ها و ویژگی‌های آن‌ها برای خرید سیستم تهویه ضروری است. برخی از سیستم‌های تهویه مانند دستگاه هواساز علاوه بر تهویه مطبوع، قابلیت تنظیم رطوبت محیط را هم دارند. به همین خاطر ما در این محتوا از کارن تهویه زاگرس به معرفی انواع دستگاه‌های تهویه مطبوع بیمارستان می‌پردازیم.
تهویه مطبوع منطقه‌ای
ایزوله سازی محیط‌های بیمارستانی بایستی با استفاده از روش‌های استاندارد انجام شود. طراحی سیستم‌های تهویه در بیمارستان باید به‌گونه‌ای باشد که فشار منفی را در اتاق‌های بیمارستان ایجاد کند و به این صورت از انتشار عفونت‌ها، ویروس‌ها و عوامل بیماری‌زا به سایر اتاق‌ها و راهروهای بیمارستان جلوگیری کند.
یکی از انواع سیستم‌های تهویه مطبوع بیمارستان تهویه منطقه‌ای است. این سیستم با کنترل میزان دما و رطوبت محیط، این دو عامل را در حد متعادل نگه می‌دارد. با توجه به اینکه در بخش‌های مختلف بیمارستان مانند اتاق‌های ایزوله، اتاق بستری بیماران و اتاق عمل نیاز به سیستم تهویه مخصوصی است، نمی‌توان از تهویه‌های مرکزی برای تمام بخش‌ها استفاده نمود. برای همین باید هر منطقه از بیمارستان دارای تهویه مخصوص به خود باشد. سیستم تهویه مطبوع منطقه‌ای شامل موارد زیر می‌شوند.
سیستم تهویه هوا چند منطقه‌ای
در اتاق‌های عمل، اتاق زایمان، اتاق احیا و چنین مکان‌هایی به یک سیستم سرمایشی و گرمایشی نیاز است. علاوه بر سیستم سرمایش و گرمایش، استفاده از تهویه مطبوع هم در این مکان‌ها ضروری است. به دلیل اینکه میزان دما و رطوبت هر یک از این اتاق‌ها با یکدیگر تفاوت دارد، باید دستگاه‌هایی در این مناطق مورداستفاده قرار بگیرد که به‌راحتی بتوان دما و رطوبت آن‌ها را به‌صورت جداگانه تنظیم نمود.
تمام این اتاق‌ها باید هوایی داشته باشند که ۱۰۰% تازه باشد. به همین خاطر در این مکان‌ها می‌توان از دستگاه هواساز استفاده نمود. این دستگاه‌ها که دارای جهت ورود هوای یک طرفه هستند در فصول گرم سال مانند تابستان فقط از محیط بیرون هوا را وارد می‌کنند. سپس هوای ورودی را از طریق مسیرهای جداگانه به کویل منتقل می‌کنند.
هوای ورودی در مسیر اول خود از اطراف کویل سرد عبور کرده و خنک می‌شود. اما مسیر دیگر که از کنار کویل گرم عبور می‌کند در فصل تابستان مورداستفاده قرار نمی‌گیرد و معمولاً خاموش است. به همین خاطر هوایی که از این قسمت عبور می‌کند، بدون تغییر دما وارد محیط می‌شود. درنهایت هوایی که از هر دو مسیر وارد شده‌اند به دمپرهای جداگانه می‌رسند و پس از مخلوط شدن با یکدیگر، از طریق کانال‌کشی به محیط‌های موردنظر هدایت می‌شوند.
سیستم تهویه فن کویل
سیستم فن کویل نیز یکی دیگر از انواع سیستم تهویه مطبوع است که در اتاق‌های اداری ساختمان برای سرمایش و گرمایش مورداستفاده قرار می‌گیرد. این سیستم‌ها در درمانگاه‌ها، اتاق پزشکان و اتاق‌های بستری نیز قابل استفاده هستند.
وظیفه تأمین هوای سرد و هوای گرم در محیط‌های بیمارستانی با استفاده از این سیستم به عهده فن کویل است. هوای سرد و هوای گرم توسط دستگاه‌های مخصوص هواساز مرکزی در بخش‌های مختلف توزیع می‌شوند. این دستگاه‌ها به‌راحتی قابلیت تمیز کردن هوا، تنظیم دما و رطوبت هوای ورودی را هم دارند.
خوبی سیستم‌های فن کویل به این است که امکان کنترل موضعی دما با استفاده از ترموستات را دارد. این سیستم‌ها دارای ترموستات هستند و این ترموستات است که به فن دستور خاموش شدن و روشن شدن می‌دهد. بنابراین به‌راحتی می‌توان هوای تازه را وارد محیط کرد و به‌منظور ایجاد فشار مثبت، هوای ورودی را کنترل نمود. به خاطر اینکه سیستم‌های فن کویل معمولاً در سقف اتاق و بالای درب ورودی نصب می‌شوند، هیچ‌گونه فضای اضافی را در اتاق اشغال نمی‌کنند و این هم جزو مزایای آن‌ها محسوب می‌شود.
سیستم تهویه مطبوع واحدهای محلی
سیستم تهویه مطبوع محلی از سه وسیله هود، کولر و فن کویل استفاده می‌کند و یک عیب بزرگ هم دارد. آن‌هم عدم توانایی در کنترل رطوبت است. همان‌طور که می‌دانید تاسیسات تهویه مطبوع بیمارستان باید کارایی لازم برای فراهم نمودن هوای تمیز را داشته باشند. همچنین این سیستم‌ها باید بتوانند با تعویض هوا، حفظ رطوبت، کنترل دما و فشار هوا کیفیت آن را بهبود ببخشند.
در این سیستم معمولاً فن کویل‌ها را زیر پنجره‌ها نصب می‌کنند و به این صورت هوای تازه‌ای که در بیرون وجود دارد نیز توسط این دستگاه‌ها استفاده می‌شود. کولر هم که برای خنک کردن بخش‌های مختلف و اتاق‌ها استفاده می‌شود، نمی‌تواند رطوبت هوا را کنترل کند. در بخش‌هایی چون آزمایشگاه که باید از انتشار آلاینده‌ها جلوگیری شود از هود استفاده می‌شود.
دستگاه هواساز هایژنیک
دستگاه هواساز هایژنیک نسبت به نمونه‌هایی که تا اکنون معرفی کردیم جزو بهترین تاسیسات تهویه مطبوع بیمارستان است. این سیستم بسیار مدرن به‌صورت یکپارچه می‌تواند عملیات سرمایش و گرمایش محیط را انجام دهد.
سیستم دستگاه هواساز هایژنیک به‌واسطه دارا بودن سیستم VRF، دارای دو بخش داخلی و خارجی است. این دو بخش توسط یک لوله مسی به یکدیگر متصل می‌شوند. دستگاه هواساز هایژنیک خیلی شبیه چیلر است. اما برای انتقال انرژی گرمایی به‌جای آب، از گاز استفاده می‌کند. این سیستم به‌صورت ویژه برای استفاده در محیط‌هایی چون بیمارستان‌ها، هتل‌ها و مجتمع‌های مسکونی طراحی شده است.
به دلیل هزینه پایین دستگاه‌های هواساز هایژنیک و مقرون‌به‌صرفه بودن قیمت آن‌ها، امروزه در بیشتر بیمارستان‌ها از این تاسیسات تهویه مطبوع بیمارستان استفاده می‌شود. دستگاه‌های هواساز هایژنیک نسبت به سیستم‌هایی که در مراحل پیش معرفی کردیم، مصرف انرژی کمتری دارند.
نکته قابل توجهی که درباره این دستگاه‌ها وجود دارد این است که به‌صورت هم‌زمان می‌توان به عنوان بهترین سیستم گرمایشی و سرمایشی از آن‌ها استفاده نمود. عملیات تصفیه هوا در محیط‌های بیمارستانی اهمیت زیادی دارد. به دلیل اینکه هوای تنفسی بیماران باید سالم باشد، در چنین محیط‌هایی از دستگاه‌های هواساز هایژنیک استفاده می‌شود. زیرا قابلیت تصفیه هوا را هم دارند.
جمع بندی
سیستم تهویه مطبوع باید بتوانند به‌راحتی فشار، دما و رطوبت هوای محیط را کنترل کنند. در بخش‌هایی مانند بخش مراقبت ویژه، اتاق عمل، آزمایشگاه و… وجود سیستم‌های تهویه مطبوع ضروری است. به همین خاطر در این محتوا به معرفی انواع تاسیسات تهویه مطبوع پرداختیم که دستگاه هواساز هایژنیک و سیستم وی آر اف، یکی از بهترین سیستم‌هایی است که در مراکز درمانی و اتاق تمیز می‌توان از آن استفاده نمود.
